ذی الحجّه در آینه تاریخ تحقیق وجمع آوری:ارسلان
وفات حضرت محمد با قر (رض)
ابو جعفر محمد الباقر بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(رض) ایشان در سال 57هجری وبه روایتی در سال 56 هجری در روز جمعه یا سه شنبه یا دوشنبه اوایل رجب یا سوم صفربه دنیا آمدند. ودر روز دوشنبه 7 ذی الحجه سنه 114هجری در سن 57 سالگی در شهر مدینه وفات یافتند. نوزده سال ودوماه از دوران طلایی ایشان بوده است.
وفات ابو محمد عبدالله دارمی (رح)
شیخ الاسلام ابو محمدعبدالله بن عبدالرحمن بن فضل بن بهرام بن عبداصمدالتمیمی السمرقندی دارمی ،ایشان در سنه 181هجری فمری پا به عرصه جهان گشود.ایشان محدثی بلند پایه بودند. از مشهورترین تصنیفات ایشان سنن دارمی می باشد.ایشان درنهم ذی الحجه سنه255یا به روایتی درسنه 250ه ق در سن 75سالگی در روز جمعه که روز عرفه بودوفات یافتند ودر شهر مرو مدفون کرده شدند.
ولادت حضرت علی النقی(رح)
ولادت حضرت علی النقی طبق قول مشهوربه نوشته علامه مجلسی،سنه212 ه. ق روز پانزدهم ذی الحجه در قریه صریا که در اطراف شهر مدینه قرار دارد به دنیا آمدند.نام پدر گرامی ایشان محمد الجواد(رح)می باشد.وایشان ابوالحسن ثالث می باشند.درحیاتشان کارنامه هی درخشانی بجای گذاشته اند.
وفات امام رازی(رح)
علّامه فخر الدین ابو عبدالله محمد بن عمربن حسین القرشی طبرستانی رازی که شافعی المذهب بودند،طبق قول صحیح در25 رمضان المبارک سال 544 ه.ق چشم به جهان فانی گشودند.ایشان عالمی بزرگ ومفسری بلند آوازه بودند که از مشهورترین تصنیفات ایشان«تفسیرالکبیر» می باشد. ایشان د ر16 ذیحجه سال606 ه.ق در شهرهرات این جهان فانی را وداع گفتند وطبق روایتی مسموم شده وبه شهادت رسیدند.
وفات مولانا نورالدین عبدالرحمن جامی(رح)
نام ایشان ابوالبرکات شیخ عبدالرحمن بن احمد بن محمد ملقب به نورالدین میباشد.ایشان در سال 817 ه ق در تربت جام خراسان چشم به جهان گشودندایشان عارفی بلند پایه وشاعری بلند آوازه واز روحانیون والا مقام زمان خود بودند.واز مریدان خواجه عبدالله أحرار نقشبندی می باشند. ایشان 18 ذی الحجه در سال 898 ه ق در سن 81 سالگی در شهر هرات جان به جان آفرین تسلیم نمودند. از مشهورترین تصنیفات ایشان الفوائدالضیائیه معروف به شرح جامی که در نصاب ذرسی حوزه های علمیه گنجانده شده است،می با شد
وفات مولانا مفتی محمود(رح)
حضرت مولانا مفتی محمود(رح)یک انسان عارف وعالم دین ومفتی اعظم پاکستان در دوران خود بودند.ایشان فردی زیرک وذهین وساده بودند. ایشان در چهارم ذی الحجه سال1400 ه ق درحال مذاکره در مورد یک مسئله دینی جان به جان آفرین تسلیم نمودند از شاگردان معروف ایرانی ایشان مفتی خدانظر(رح) بودند که چندین سال درحوزه علمیه دارالعلوم زاهدان خدمات ارزنده ای انجام دادند
وفات حضرت مولاناعبدالعزیز(رح)
حضرت مولاناعبدالعزیزرحمهَ الله علیه گوهربلوچستان بزرگترین مرجع اهلسنت که همه بلوچستان مدیون خدمات ایشان می باشندیک انسان وارسته وجلیل القدری بودند:ایشان در17 ماه ذی الحجه درسال1407 هجری قمری برای همیشه این دیارغربت راوداع گفتند گوئی همه بلوچستان درآن روز پدر رئوفی راازدست داده بود.
وفات حضرت مولانا عبدالله روانبد(رح)
23ذیحجه مصادف با رحلت المناک دانشمندفقید،عالم ربانی حضرت مولانا عبدالله روانبد-قدس الله سره- است. ایشان در سال1408 پس از ادای اعمال حج هنگام بازگشت از این سفر میمون در نقطه صفر مرزی عربستان سعودی بر اثر سانحه چپ شدن ماشین جان به جان آفرین تسلیم نمودند.
